среда, 29 июля 2015 г.

Инструктивно-методическое письмо Министерства Образования республики Беларусь «Об организации образовательного процесса при изучении учебных предметов и проведении факультативных занятий в учреждениях общего среднего образования в 2015/2016 учебном году»
Приложение 5

Особенности организации образовательного процесса при изучении учебного предмета «Физика»

Основными задачами общего среднего физического образования являются:
  • развитие познавательных интересов, интеллектуальных и творческих способностей в процессе приобретения знаний и умений по физике с использованием различных источников информации и современных информационных технологий, подготовка учащихся к полноценной жизни в обществе;
  • развитие представлений о физике как части общечеловеческой культуры, ее значимости для общественного прогресса, идеях и методах физической науки, границах применимости физических законов и теорий, роли выдающихся ученых в развитии физики;
  • освоение системы знаний о фундаментальных физических законах и принципах, лежащих в основе современной физической картины мира; наиболее важных открытиях в области физики, оказавших определяющее влияние на развитие техники и технологий;
  • формирование основ научного мировоззрения, нравственных убеждений, культуры поведения, эстетического вкуса, понимания значимости физики для развития техники и общественного прогресса, для установления гармонии между человеком и природой;
  • формирование ключевых компетенций, в рамках которых владеть умениями проводить наблюдения, планировать, выполнять и оценивать результаты физических экспериментов, выдвигать гипотезы и строить модели, применять полученные знания по физике для объяснения разнообразных физических явлений и свойств веществ; оценивать достоверность естественнонаучной информации; использовать физические знания в практической деятельности;
  • овладение умениями применять полученные знания для обеспечения безопасности жизни, рационального природопользования и охраны окружающей среды;
  • воспитание убежденности в возможности познания природы, готовности к морально-этической оценке использования научных достижений, чувства ответственности за сохранение окружающей среды.
В 2015/2016 учебном году используются следующие учебные программы:
для VI, VII, VIII, IX и XI классов:
Вучэбныя праграмы для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання. Фізіка, VI–XI класы. Астраномія, XI клас. – Мінск: НIА, 2012;
Учебные программы для учреждений общего среднего образования с русским языком обучения. Физика, VI–XI классы. Астрономия, XI класс. – Минск: НИО, 2012;
для Х класса:
Вучэбная праграма для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання. Фізіка, Х клас (базавы ўзровень). Зборнік вучэбных праграм для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання. – Мiнск: НIА, 2015;
Учебная программа для учреждений общего среднего образования с русским языком обучения. Физика, Х класс (базовый уровень).
Сборник учебных программ для учреждений общего среднего образования с русским языком обучения. – Минск: НИО, 2015.
Вучэбная праграма для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання. Фізіка, Х клас (павышаны ўзровень). Зборнік вучэбных праграм для ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання. – Мiнск: НIА, 2015;
Учебная программа для учреждений общего среднего образования с русским языком обучения. Физика, Х класс (повышенный уровень).
Сборник учебных программ для учреждений общего среднего образования с русским языком обучения. – Минск: НИО, 2015.
Обращаем внимание на изменения в содержании учебных программ:
Базовый уровеньПовышенный уровень
Исключены темы:
- закон Дальтона;
- адиабатный процесс;
- проводники в электростатическом поле;
- диэлектрики в электростатическом поле;
- законы электролиза Фарадея;
- электронно-дырочный переход.
Добавлены темы:- цикл Карно;- последовательное и параллельное соединение конденсаторов;- ЭДС индукции в движущемся проводнике;- электроизмерительные приборы;- электродвигатель;- транзистор.
Добавлена лабораторная работа «Измерение относительной и абсолютной влажности воздуха».
Исключена лабораторная работа «Измерение поверхностного натяжения»
Добавлена лабораторная работа «Измерение относительной и абсолютной влажности воздуха»
В процессуальной части учебной программы базового уровня увеличен объем учебного материала, предъявляемого на уровне представления, снижен уровень сложности практической составляющей содержания учебной программы.
В процессуальной части учебной программы повышенного уровня увеличен объем учебного материала, предъявляемого на уровне понимания, усилены требования к умениям решать сложные задачи.
Для организации процесса обучения и подготовки к учебным занятиям учителю рекомендуется использовать дополнительные материалы, размещенные на Национальном образовательном портале (www.adu.by / Образовательный процесс. 2015/2016 учебный год / Физика).
При изучении учебного предмета «Физика» на повышенном уровне в XI классе средних школ рекомендуем использовать календарно-тематическое планирование для XI класса гимназии, гимназии-интерната, суворовского училища, специализированного лицея, лицея (физико-математическое направление).
При проведении фронтальных лабораторных работ и практикумов по решению задач осуществляется деление класса на 2 группы в соответствии с пунктом 54 Положения об учреждении общего среднего образования. Деление класса на 2 группы при меньшей наполняемости классов при проведении фронтальных лабораторных работ и практикумов по решению задач осуществляется в соответствии с пунктом 57 Положения об учреждении общего среднего образования.
На заседаниях методических формирований учителей физики (методическое объединение, школа молодого учителя, школа совершенствования педагогического мастерства, творческие группы и др.) рекомендуется рассмотреть актуальные вопросы теории и методики преподавания физики с учетом имеющегося эффективного педагогического опыта педагогов региона:
  • эффективная образовательная практика реализации предметного содержания на учебных занятиях по физике на базовом и повышенном уровнях изучения в соответствии с обновленной учебной программой;
  • пути реализации компетентностного подхода в преподавании физики;
  • особенности организации допрофильной подготовки учащихся по физике;
  • особенности организации факультативных занятий по физике для учащихся ІХ класса;
  • контрольно-оценочная деятельность учителя и учащихся в условиях профильного обучения;
  • использование электронных образовательных ресурсов по физике для повышения качества образования учащихся;
  • обобщение, описание, представление и распространение опыта педагогической деятельности учителя физики по реализации допрофильной подготовки и профильного образования учащихся.

Кліпавае мысленне











Оригинал размещен на сайте nastaunik.info
Медыйнасць інфармацыі, з якой мы сутыкаемся кожны дзень, набірае ўсе большыя абароты. Добра гэта ці дрэнна? Гэта залежыць ад таго, з якого боку на гэта паглядзець.
Мабыць, няма нічога дрэннага ў тым, што, уключыўшы тэлевізар, мы можам даведацца амаль аб усім: дзе што здарылася ў свеце, калі выйдзе наступны «яблычны» гаджэт, аб выхадзе новага аўтамабіля, без якога, як паведамляюць распрацоўшчыкі, немагчыма абысціся. А што дрэннага ў тым, што ў любы час дня ці ночы мы маем магчымасць паглядзець фільм на любы густ, ці любую тэлеперадачу? Але – ёсць пэўныя «але».
Калі паглядзець на тое, што гэта за інфармацыя і як яна падаецца, з’яўляюцца першыя ноткі занепакоенасці. Справа ў тым, што вялікую колькасць часу нам паказваюць рэкламу. Астатні час – гэта праграмы забаўляльнага характару.
Ну, з рэкламай ўсе зразумела. Пакупай тое – будзеш паспяховым, пакупай іншае – будзеш здаровы, а калі хочаш быць добрым бацькам ці маці – купі прадукты для самых маленькіх. Гэта ўсе ні што іншае, як ўздзеянне на эмоцыі чалавека, што і працуе над павелічэннем колькасці продажаў «патрэбных» рэчаў.
Ідзем далей. Калі апошні раз вы бачылі праграму, якая не ўздзейнічае на эмоцыі чалавека, а падахвочвае яго думаць? Я не ведаю, ці існуюць такія наогул. Уключу тэлевізар – а там розныя рэаліці-шоў. Вось і атрымліваецца, што жадаем мы таго ці не, а нашыя дзеці жывуць вакол кароткіх відэафрагментаў, часцяком не звязаных паміж сабой. І галоўная задача гэтых відэафрагментаў – не задзейнічаць мысленне чалавека, а выклікаць пэўную псіхаэмацыйную рэакцыю, якая ў патрэбны момант вымусіць чалавека ўключыць пэўную праграму на ўзроўні падсвядомасці.
Што мы маем на выхадзе? Мне здаецца, што амаль кожны настаўнік гэта ведае. Дастаткова зайсці ў клас, і правесці там некалькі хвілін. Калі ў красавіку 2014 года выйшаў папулярны сярод падлеткаў і моладзі серыял пра настаўніка фізкультуры, які трапіў працаваць ў школу паводле падробленых дакументаў, а раней быў звязаны з крыміналам, у школе з розных месцаў былі чутны цытаты галоўнага героя гэтага фільма. Яно і зразумела. У яго была даволі дарагая іншамарка і шмат грошай. Самы звычайны паспяховы чалавек дваццаць першага стагодзя. А паспрабуйце прапанаваць ім прачытаць класічную літаратуру. Большасць яе і да паловы не зможа дачытаць. Пра фізіку ці матэматыку я  прамаўчу.
Само сабой з’яўляецца пытанне – што рабіць?  Я, як настаўнік фізікі, кожны дзень сутыкаюся з тым, што некаторыя дзеці (а бывае што і большасць класа) не могуць вывучыць матэрыял падручніка.  Існуюе і другі тып вучняў. Яны цябе паслухаюць, за табой запішуць, і на наступны урок нават перакажуць табе тое, што ты ім казаў раней. Але, калі задасі ім пытанне, у якім ім трэба прааналізаваць, што яны ведаюць, адказу вельмі часта дачакацца немагчыма.
Відавочна, што ўсплыла галоўная праблема нашай адукацыі – кліпавае мысленне. Што гэта значыць? Гэта значыць, што дзеці адукацыйны працэс успрымаюць як відэаролік. Аднак гэты відэаролік не надта вясёлы. А калі дакладней, то ён падахвочвае іх думаць, а не задзейнічае эмацыйныя цэнтры мозгу.
Каб «уратаваць» адукацыйны працэс, я пачаў уводзіць розныя гульнявыя формы на сваіх уроках. У пэўным сэнсе гэта дала свае вынікі. Калі з дзецьмі «пагуляць» на уроку, то ўжо большая частка вучняў можа пераказаць вучэбны матэрыял.
Ці дапамагло гэта вырашыць галоўную цяжкасць сучасных дзяцей? Зразумела, не. «Кліпавыя дзеці» як не маглі прааналізаваць вучэбную інфармацыю, так і не маглі гэта зрабіць пасля разнастойных гульняў. А што рабіць, калі іх большая частка класа?
І тут мне на дапамогу прыйшла методыка развіцця крытычнага мыслення. Не скажу што гэта вельмі проста зрабіць. У гэтым напрамку патрэбна працаваць штодзённа, што павялічвае час падрыхтоўкі да заняткаў. Да і на тым самым уроке, дзе гэта выкарыстоўваецца, прыходзіцца працаваць значна болей. Але, крок за крокам, гэта дае свае станоўчыя моманты.
Жадаем мы гэтага ці не, але кожны настаўнік вымушаны працаваць ва ўмовах, якія падкідвае сучаснае жыцце. І толькі ад нас, настаўнікаў, залежыць, кім вырастуць нашы дзеці. А як вы працуеце з «кліпавымі вучнямі»?

Яўген Пархоменка